Ομήρου "Ιλιάδα"

1ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Α, στ. 1-53)

1η Ενότητα:

2η Ενότητα:

1. Τι είναι το προοίμιο του έπους και ποια η δομή του;

2. Σε ποιον απευθύνεται ο ποιητής στην αρχή του προοιμίου και γιατί;

3. Ποιο είναι το βασικό θέμα της Ιλιάδας, όπως φαίνεται από το προοίμιο;

4. Ποια είναι η αιτία του θυμού του Αχιλλέα και ποια η χρονική αφετηρία του;

5. Πώς χαρακτηρίζει ο ποιητής τους δύο κεντρικούς ήρωες του έπους στο στίχο 7; Τι δηλώνουν αυτοί οι χαρακτηρισμοί;

6. Το προοίμιο της Ιλιάδας αρχίζει και τελειώνει με το όνομα του Αχιλλέα. Πώς ονομάζεται αυτό το σχήμα και γιατί το χρησιμοποιεί εδώ ο ποιητής;

7. Να παρουσιάσετε τη δομή του ικετευτικού λόγου του Χρύση.

8. Να εντοπίσετε τις αντιθέσεις που υπάρχουν στο κείμενο.

9. Να περιγράψετε τις εικόνες που εμφανίζονται στο κείμενο.

2ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Α, στίχοι 54 – 306)

Συνέλευση των Αχαιών – Σύγκρουση του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα

Χρόνος: 10η ημέρα Τόπος: στρατόπεδο των Αχαιών

κεντρικά πρόσωπα: Αχιλλέας, Αγαμέμνονας νέο πρόσωπο: μάντης Κάλχας

Κεντρικό Θέμα: αποκάλυψη της αιτίας του λοιμού

1. Η αποκάλυψη της αιτίας του λοιμού καθυστερεί να γίνει με σαφήνεια. Ποια μέσα χρησιμοποιεί ο ποιητής για να πετύχει την καθυστέρηση και τι επιδιώκει με την τεχνική της επιβράδυνσης;

2. Ο Αγαμέμνονας, στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει την άρνησή του να ελευθερώσει τη Χρυσηίδα, διατυπώνει τα χαρακτηριστικά του ιδανικού τύπου γυναίκας στην ομηρική κοινωνία. Ποια ήταν αυτά; Να στηρίξετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο.

3. Η έννοια της τιμής κυριαρχεί στη σκέψη του Αγαμέμνονα και του Αχιλλέα. Τι εννοούσε ο ομηρικός ήρωας στο άκουσμα της λέξης τιμή;

4. Ποιο σχήμα λόγου συναντάμε στον όρκο του Αχιλλέα; Να το περιγράψετε.

3ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Α, στίχοι 350 – 431)

Η συνάντηση Αχιλλέα – Θέτιδας

Χρόνος: 10η ημέρα του πολέμου

Τόπος: στρατόπεδο των Αχαιών και συγκεκριμένα στη ακροθαλασσιά

1. Γιατί ο Αχιλλέας επιλέγει ως τόπο προσευχής του την ακροθαλασσιά;

2. Η Θέτιδα, ως θεά, γνωρίζει τα προβλήματα του γιου της. Γιατί τον ρωτάει σα να έχει πλήρη άγνοια γι' αυτά;

3. α) Ποιο είναι το αίτημα του Αχιλλέα και γιατί η Θέτιδα είναι η πιο κατάλληλη θεότητα για να το μεταφέρει στο Δία;

β) Πώς αντιδρά η Θέτιδα στο αίτημα του γιου της, τι του υπόσχεται και τι τον προτρέπει να κάνει;

4. Να συγκρίνετε την εικόνα που παρουσιάζει ο Αχιλλέας κατά τη συνάντησή του με τη Θέτιδα στ. 350 - 430) με την εικόνα που σχηματίσατε γι' αυτόν κατά τη φιλονικία του με τον Αγαμέμνονα στη συνέλευση των Αχαιών.

5. Να συγκρίνετε τις προσευχές του Αχιλλέα και του Χρύση. Να σημειώσετε τις ομοιότητες και να δικαιολογήσετε τις διαφορές.

ομοιότητες: .

διαφορές:

7. Να εντοπίσετε στο κείμενο στοιχεία προοικονομίας, επιβράδυνσης και ανθρωπομορφισμού.

4ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Α, στίχοι 494 – 612)

Σκηνές από τον Όλυμπο

1. Να περιγράψετε την τυπική σκηνή ικεσίας που εμφανίζεται σ' αυτή την ενότητα.

2. Ποιες λέξεις κυριαρχούν στο λόγο της Θέτιδας; Παίζουν κάποιο ιδιαίτερο ρόλο;

3. Η σκηνή στο παλάτι του Δία (συνέλευση των θεών, σύγκρουση Δία και Ήρας) παρουσιάζει κάποιες αντιστοιχίες με την αγορά των Αχαιών και τη σύγκρουση του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα. Να τις εντοπίσετε.

Ομοιότητες:

Διαφορές:

4. Να εντοπίσετε τις κωμικές σκηνές της ενότητας.

 5. στίχος 604: Αναζητήστε στο διαδίκτυο μία εικόνα του Φοίβου που να αντιστοιχεί στην περιγραφή του συγκεκριμένου στίχου. Εναλλακτικά, μπορείτε να ζωγραφίσετε αυτή τη σκηνή.

5ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Ζ, στίχοι 369 – 529)

Συνάντηση του Έκτορα με την Ανδρομάχη – Αποχαιρετισμός

1. Να παρουσιάσετε την τεχνική των άστοχων ερωτημάτων, όπως φαίνεται στους στίχους 378 – 389.

2. Να παρουσιάσετε τα επιχειρήματα με τα οποία προσπαθεί η Ανδρομάχη να πείσει τον Έκτορα να μείνει μακριά από τη μάχη.

3. Με ποια επιχειρήματα απορρίπτει ο Έκτορας την πρόταση της Ανδρομάχης;

4. Να περιγράψετε τη συναισθηματική κατάσταση της Ανδρομάχης, αντλώντας πληροφορίες από το κείμενο.

5. Να περιγράψετε τη συναισθηματική κατάσταση του Έκτορα, αντλώντας πληροφορίες από το κείμενο.

6. Η αρχική απαισιοδοξία του Έκτορα μετατρέπεται σε αισιοδοξία, όταν κρατάει στην αγκαλιά του το γιο του (στ. 526 - 529). Πώς ερμηνεύεται αυτή η αλλαγή;

7. Να εντοπίσετε τα σημεία του κειμένου στα οποία υπάρχει προοικονομία.

8. Ποιες πληροφορίες αντλούμε από το κείμενο για την τύχη των αιχμαλώτων κατά την ομηρική εποχή;

9. Αφού ακούσετε το παρακάτω τραγούδι από το youtube, να σχολιάσετε τη στάση της Ανδρομάχης σε κάθε περίπτωση.

Έκτορας και Ανδρομάχη, Μ. Χατζιδάκι

6ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Ι, στίχοι 225 – 431)

Ο λόγος του Οδυσσέα και ο αντίλογος του Αχιλλέα

1. Βασικά σημεία του λόγου του Οδυσσέα.

2. Με ποια επιχειρήματα αντικρούει ο Αχιλλέας το λόγο του Οδυσσέα;

3. Σε ποια ψυχολογική κατάσταση βρίσκεται ο Αχιλλέας; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας αντλώντας στοιχεία από το κείμενο.

4. Να περιγράψετε το σχήμα της υπερβολής, όπως εμφανίζεται στο κείμενο.

5. Στους στίχους 398 – 400 ο Αχιλλέας εκφράζει απόψεις που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το ομηρικό ηρωικό ιδεώδες. Πώς δικαιολογείται αυτή η αντίθεση;

6. Πώς περιγράφεται η συμπεριφορά του Έκτορα από τον Οδυσσέα; Ποιο χαρακτηριστικό του τονίζεται ιδιαίτερα και γιατί;

7. Να χαρακτηρίσετε τον Οδυσσέα, αντλώντας πληροφορίες από το κείμενο.

8. Να χαρακτηρίσετε τον Αχιλλέα αντλώντας πληροφορίες από το κείμενο.

7ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Σ, στίχοι 478 – 616)

Ο Ήφαιστος κατασκευάζει την πανοπλία του Αχιλλέα-Περιγραφή της ασπίδας

ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.478-488: Κατασκευή της ασπίδας – Εικονογράφηση: κοσμικά στοιχεία.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.489-507: Εικονογράφηση: μια πόλη σε καιρό ειρήνης.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.508-539: Εικονογράφηση: μια πόλη σε καιρό πολέμου.

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.540-571: Εικονογράφηση: σκηνές από τη γεωργική ζωή.

5Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.572-588: Εικονογράφηση: σκηνές από την κτηνοτροφική ζωή.

6Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.589-605: Εικονογράφηση: ο χορός.

7Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.606-616: Εικονογράφηση: ο Ωκεανός – Κατασκευή των άλλων όπλων – Αναχώρηση της Θέτιδας.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1) Ο γάμος.

2) Η απονομή δικαιοσύνης.

8ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Χ, στίχοι 247 – 394)

Η μονομαχία Έκτορα και Αχιλλέα

1η Ενότητα:

2η Ενότητα:

3η Ενότητα:

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1) Η απάτη της Αθηνάς.

2) Η αδιαλλαξία και η ωμότητα του Αχιλλέα.

3) Ο θάνατος του Έκτορα και ο θάνατος του Πάτροκλου.

Ο θάνατος του Πάτροκλου και ο θάνατος του Έκτορα – Ομοιότητες

1. Να χαρακτηρίσετε το λόγο και τη στάση του Έκτορα, αντλώντας στοιχεία από το κείμενο.

2. Να χαρακτηρίσετε το λόγο και τη στάση του Αχιλλέα, αντλώντας στοιχεία από το κείμενο.

9ο φύλλο εργασίας

(ραψωδία Ω, στίχοι 468 – 677)

Η συνάντηση Πρίαμου και Αχιλλέα

ΔΟΜΗ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.468-506: Η άφιξη του Πρίαμου στη σκηνή του Αχιλλέα και η ικεσία του προς τον Πηλείδη.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.507-551: Η συγκίνηση του Αχιλλέα και οι παρηγορητικοί του λόγοι προς τον Πρίαμο.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.552-595: Η περιποίηση και η ετοιμασία του άψυχου σώματος του Έκτορα.

4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.596-633: Το δείπνο του Αχιλλέα και του Πρίαμου.

5Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.634-633: Οι υποσχέσεις του Αχιλλέα στον Πρίαμο και η απόσυρση για ύπνο.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1) Η ικεσία.

2) Τα πιθάρια του Δία και η κοινή μοίρα των ανθρώπων.

3) Η λύτρωση του Έκτορα και η κάθαρση του Αχιλλέα

1. Να χαρακτηρίσετε τον Πρίαμο, λαμβάνοντας υπόψη την ικεσία του προς τον Αχιλλέα.

2. Στον παρηγορητικό του λόγο προς τον Πρίαμο ο Αχιλλέας αναφέρει το μύθο των δύο πιθαριών. Να τον εξηγήσετε.

3. Πώς εξηγείται η τρυφερότητα που δείχνει ο Αχιλλέας προς το νεκρό Έκτορα στους στίχους 588 – 589;

4. Πώς εξηγείται ο αλληλοθαυμασμός των δύο αντιπάλων στους στίχους 630 κ.εξ.;

5. στ. 601 κ.εξ. συμπληρωματικά σχόλια: το φαγητό, τυπικό στοιχείο φιλοξενίας, ενισχύει στην προκείμενη περίπτωση τους δεσμούς συμπάθειας και φιλίας ανάμεσα στον Αχιλλέα και τον Πρίαμο. Επιπλέον, όπως φαίνεται και από το παράδειγμα της Νιόβης, το φαγητό εδώ δηλώνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να ζουν υπομένοντας τον πόνο τους.

6. στ. 676-677 συμπληρωματικά σχόλια: Ο Αχιλλέας για άλλη μια φορά ακολουθεί τη συμβουλή της μητέρας του. Ο ύπνος στο πλευρό της Βρισηίδας, της γυναίκας που υπήρξε η αφορμή της μήνιδος και της αναστάτωσης, είναι μια ακόμη ένδειξη ότι η ζωή του ήρωα ξαναβρίσκει τον κανονικό της ρυθμό, ύστερα από μια περίοδο οργής και ανεξέλεγκτης θλίψης. Εξάλλου, με τον κοινό ύπνο Αχιλλέα και Πρίαμου κάτω από την ίδια στέγη ολοκληρώνονται οι σκηνές συμφιλίωσης των δύο αντρών και αναγνώρισης των δικαιωμάτων του νεκρού Έκτορα.